Z Martinem Wolfem rozmawia Łukasz Pawłowski
Martin Wolf, główny korespondent ekonomiczny „Financial Times”, w rozmowie z Łukaszem Pawłowskim opowiada o wpływie wyborów prezydenckich na amerykańską gospodarkę, rozczarowaniu polityką gospodarczą Obamy i nieodpowiedzialnych propozycjach Mitta Romneya.
[ Cały wywiad tutaj]
Łukasz Pawłowski: Jakie będą ekonomiczne konsekwencje wyborów prezydenckich w Stanach Zjednoczonych? W jakiej kondycji będzie gospodarka amerykańska w 2017 roku, po czterech kolejnych latach Baracka Obamy lub czterech pierwszych latach Mitta Romneya?
Martin Wolf: To bardzo trudne pytanie, ponieważ wielu rzeczy po prostu nie sposób przewidzieć. Zacznijmy jednak od tego, co moim zdaniem będzie się działo w gospodarce amerykańskiej niezależnie od wyniku wyborów i decyzji politycznych podjętych w najbliższym czasie. Nawet jeśli weźmiemy w nawias wybory i politykę, gospodarka nie znika.
Można z dużym przekonaniem powiedzieć, że większość pokryzysowych regulacji została już wprowadzona w życie: sektor finansowy i sektor gospodarstw domowych został w znaczącym stopniu dokapitalizowany i oddłużony; sektor przedsiębiorstw niefinansowych jest w niezłej formie; polityka fiskalna jest bardzo ekspansywna i najprawdopodobniej taka pozostanie; budżety władz lokalnych i stanowych zostały już wystarczająco obcięte, co jest ważne, ponieważ redukowanie deficytów budżetowych na poziomie stanowym i lokalnym w ciągu ostatnich dwóch lat bardzo niekorzystnie wpływało na aktywność ekonomiczną. Jeśli wszystkie te elementy zaczną działać, a PKB wzrośnie do około 3 proc., nastąpi znaczący wzrost inwestycji. To z kolei może doprowadzić do powstania pozytywnego sprzężenia zwrotnego i wyraźnego ożywienia koniunkturalnego.
Jakie znaczenie ma zatem wynik wyborów?
Bezpośrednim wyzwaniem jest tak zwany „klif fiskalny” [1]. Zakładam, że jeżeli Romney zostanie wybrany, a republikanie utrzymają większość w Izbie Reprezentantów, zdecydują się obniżyć stawki podatkowe i obciąć wydatki, zachowując przy tym wszystkie ulgi podatkowe. Problematyczne będzie jedynie uzyskanie akceptacji senatu, gdzie prawdopodobnie Partia Republikańska nie będzie miała niezbędnej większości. Jeśli Obama zostanie ponownie wybrany, ale republikanie utrzymają przewagę w Izbie Reprezentantów, wówczas osiągnięcie porozumienia może być jeszcze trudniejsze, ponieważ GOP nie zgodzi się na żadną podwyżkę podatków. Tak czy inaczej, istnieje duże ryzyko poważnego skurczenia się rynku, co doprowadzi gospodarkę z powrotem do recesji.
Mimo wszystkich korzystnych tendencji opisanych przez pana wcześniej?
Tak, ponieważ koszt tego skurczenia wyniesie około 4 proc. PKB. Będzie tak duży, że bardzo trudno wyobrazić sobie, by nie wywołał recesji.
Jak to wpłynie na obietnicę zrównoważenia amerykańskiego budżetu złożoną w kampanii przez Mitta Romney’a?
Nie wierzę, by Romney był w stanie to zrobić. Polityka fiskalna, jaką proponuje, byłaby bardzo ekspansywna i doprowadziłaby do zwiększenia deficytu. Romney dramatycznie obniżyłby podatki, a następnie nie byłby w stanie zrównoważyć tych kosztów redukując tzw. wydatki podatkowe, ponieważ to niemożliwe bez obcięcia wydatków, które cieszą się wielką popularnością. Romney nie byłby również w stanie zmniejszyć wydatków rządowych tak dalece, jak obiecał. Wydatków na ochronę zdrowia i opiekę społeczną nie można zmienić szybko. Wraz z kosztami obsługi długu publicznego oraz wydatkami na obronę – które Romney obiecał zwiększyć o bilion dolarów – stanowiłyby one około 72 proc. budżetu federalnego USA. Pozostałe 28 proc. wydatków należałoby właściwie wyeliminować, aby zrównoważyć te koszty.
[ Cały wywiad tutaj]
* Martin Wolf, brytyjski dziennikarz i pisarz, główny komentator ekonomiczny „Financial Times”, powszechnie uważany za jednego z najbardziej wpływowych publicystów piszących na tematy gospodarcze. Jego ostatnio opublikowane książki: „Why Globalization Works” (2004) oraz „Fixing Global Finance” (2008).
** Tekst ukazał się w dziale "Temat tygodnia", w „Kultura Liberalna” nr 200 (45/2012) z 6 listopada 2012 r.
